حتما شما هم اگر از طرفداران کبوترپرانی هستید پرنده شکاری نسبتا کوچکتری رو در آسمان دیدید که با مهارت خاص تیز و چابک کبوتر رو در هر جای آسمان تعقیب کرده و حتی تا پشت درهای گنجه و بالای بام با سماجت تمام حاضر به پایان دادن شکار کبوتر نیست، پرنده ای شبیه یک کمان در آسمان که در برخی نقاط ایران به عنوان قرقی کمانی ازش یاد می کنند،
این پرنده شکاری چیزی نیست جز شاهین معمولی، جسورترین و سریعترین جانداران این کره خاکی با سرعتی بالغ بر 400 کیلومتر در ساعت ، لحظات شکار این پرنده در آسمان بینظیر و واقعا لذت بخش است، حتما این ویدئو تعقیب و گریز شاهین مشهور به قوش تیز پرواز و کبوتر رو روی یوتیوب تماشا کنید و در پخش آهسته فیلم ببینید چطور مثل یک جنگنده جت در آسمان مانور داده و به چپ و راست و بالا و پائین می چرخد
در برخی نقاط گرم و خشک کشور زیر شاخه این پرنده یعنی "بحری" برای شکار کبوتر دیده می شود، در حقیقت ما با جمعیتی از پرندگان شکاری در آسمان مواجه ایم که بهتر است آنها بشناسیم تا از کبوترپرانی خود لذت بیشتری ببریم، اکثر پرندگانی که برای شکار کبوتر اقدام می کنند بر حسب مناطق مختلف کشور عبارتند از شاهین معمولی و زیر شاخه های آن مثل بحری، طرلان، پیغو
از قواعد شکار شاهین بدین شکل است که تا جائی که توان داشته باشه کبوتر را تعقیب کرده و در چند مرحله با قدرت پای بالائی که دارد به کبوتر چنگ می زند، در این حالت کبوتر زخمی شده و گاهی مشاهده می کنیم کبوتر زخمی به آشیانه بازگشته و یا در اثر شدت جراحات جائی می افتد، قدرت پای این پرنده حیرت انگیز است به گونه ای که گاهی با یک ضربه حیوانات بزرگتر از خودش را از پای در می آورد. برای حمله گاهی به صورت عمودی به سمت کبوتر به شکل گلوله ای با سرعت بالغ بر 200 مایل بر ساعت شیرجه می زند و در لحظه رسیده به هدف یکباره منفجر می شود.
برای آگاهی از سرعت پرواز شاهین این ویدئو را روی یوتیوب تماشا کنید و ببینید چطور همگام با اتومبیل آئودی که با سرعت 60 مایل در ساعت ( 90 کیلومتر) در حرکت است این پرنده با وجود نیروی جاذبه زمین به دلیل ارتفاع کم پرواز می کند،
معرفی شاهین معمولی برگرفته از ویکی فارسی
شاهین در پارسی یعنی «شاهانه»، مانند آهنین که ریشهاش از آهن میآید. شکار کردن با شاهین با آنکه تاریخ اش به دوره پادشاهی آشور میرسد، بدون شک در دوره ساسانی ورزش شاهان بوده زیرا در دوره اسلامی گسترش یافت. شکار با شاهین پس از آن به اروپا گسترش پیدا کرد. نام شاهین میتواند از شکار کردن شاه با پرنده شکاری ریشه گرفته باشد. عقاب زرین نشان پرچم ایران باستان بودهاست نقش شاهین بر درفش هخامنشی نشانهای از پیروزی و نمادی از اهورامزدا در پرندگان میباشد. شاهین پرندهای است فرخنده و خجسته و در توانایی و شکوه سرآمد پرندگان است این پرنده هوشیار و چالاک در بیشه زارها و مناطق کوهستانی دیده میشود و ایران هم نشیمنگاه این مرغ بوده و هست. نام بعضی از مکانها از این پرندهگرفته شده است،. مانند: سنندج - سائین دژ، سیندخت -سائین دخت و سناباد نام قدیم مشهد و صایین قلعه[۳]
شاهین معمولی (گاه بَحری نیز نامیده میشود[۱][۲]) (نام علمی: Falco peregrinus) نوعی شاهین بزرگ و از پرندگان شکاری مقیم هر ۵ قارهٔ جهان است. سطح پشتی شاهین معمولی خاکستری مایل به سربی، سطح زیرین بدنش سفید با خطوط باریک سیاه و سرش سیاهرنگ است. شاهین دارای قرنیهای سیاه رنگ و پرهایی طوسی رنگ است. زیر گلو وزیر شکمش دارای خالهای تیره است. نر این پرنده قدری کوچکتر از ماده است. شاهین دارای ۱۵ مهرههای گردنی میباشد و میتواند گردن خود را ۱۸۰ درجه بچرخاند. او تنها بدلیل جایگیری چشمهایش دارای شعاع دید حدود ۲۲۰ درجه بدون گردش گردن هست. شاهین معمولی با سرعت ۳۸۹ کیلومتر در ساعت سریعترین حیوان کره زمین است.[۳]
این شاهین جثهای بزرگ به اندازهٔ کلاغ دارد. طول بدنش ۳۴ تا ۵۸ سانتیمتر و طول بالهای باز آن ۸۰ تا ۱۲۰ سانتیمتر است.جمعیت شاهین معمولی در دهههای ۱۹۵۰، ۶۰ و ۷۰ میلادی بر اثر استفاده از ددت بهشدت کاهش یافته و این پرنده در معرض خطر انقراض قرار گرفت. اما با توقف مصرف د.د.ت و تکثیر در اسارت، نسل این پرنده در بسیاری از مناطق احیا شد. هماکنون تقریباً در تمامی شهرهای ایالات متحده حداقل یک جفت شاهین معمولی حضور دارد، کشوری که جمعیت شاهین معمولی آن در دههٔ ۱۹۷۰ در آستانه انقراض قرار داشت. وجود ساختمانهای بلند و پرندگان فراوان در شهرها موجب شده تا بسیاری از شاهینهای معمولی به زندگی در محیطهای شهری روی بیاورند.
وجود ساختمانهای بلند و پرندگان فراوان در شهرها موجب شده تا بسیاری از شاهینهای معمولی به زندگی در محیطهای شهری روی بیاورند.[۵]همچنین شاهین و بحری گاه در بازداری (قوشبازی) استفاده میشوند.
بازداری، که در سالهای اخیر به قوشبازی هم معروف است، فن نگهداری و پرورش و تربیت پرنده شکاری و شکار کردن با آن است. شواهدی از پرورش دادن و شکار با پرندگان شکاری در تمدنها و فرهنگهای جهان موجود است. بیشتر گمان میرود که این فن در بینالنهرین آغاز شده است گرچه به نظر میرسد مردمان صحرانشین آسیا نیز از گذشتههای دور با این فن آشنا بودهاند. بازداری و شکار با پرندگان شکاری در ایران باستان رایج بوده است. پس از اسلام به ویژه در دوره صفوی ورزش ویژه شاهان و امیران شمرده میشد.
در زبان فارسی کتابهایی در باره این فن در دست است که به «بازنامه» معروف است. بازنامه ناصری که در دوره ناصرالدین شاه قاجار نوشته شده است از این جمله است. نگارش بازنامههای متعدد از روزگاران باستان تاکنون از اهمیت حرفهٔ بازداری، نقش اقتصادی آن و دلبستگی مردمان به این نوع شکار در بسیاری از ممالک خاور و باختر، به ویژه چین و هندوستان و ماوراءالنهر و ایران و بینالنهرین و مصر و یونان، حکایت دارد. شمار بازنامههای فارسی و عربی که در فهرستها و منابع گوناگون از آنها نام برده شده و بسیاری از آنها نیز بر جا ماندهاند، از یکصد میگذرد.
۱۷ تا ۱۹ زیرگونه از شاهین معمولی شناسایی شدهاست و اختلاف نظر زیادی بین متخصصان در مورد وضعیت بحری (Falco pelegrinoides) وجود دارد، برخی آن را زیرگونهٔ شاهین معمولی و برخی دیگر وی را یک گونهٔ مستقل میدانند.
این تصویر یکی از جوجه های خوبی بود که متاسفانه خوراک قرقی شد، با توجه به تعداد کبوتر تلفات قرقی تیرماه امسال کم نبود،
تصویری که در ادامه آمده، کمک مرغ دریائی برای نجات پدرش از چنگال عقاب است، تماشای این لحظات نبرد در آسمان همیشه لذت بخش است.
منبع عکس : اینستاگرام
مدتی قبل مطلبی رو درباره کبوتر "پِرمیَن" یا "چیستوپُلیَن" از یک سایت خارجی ترجمه کرده بودم تا اینجا در دسترس همه بگذارم اما متاسفانه در در یک حرکت انتحاری کامپیوتر خاموش شد و همه زحمتی که کشیده بودم به فنا رفت، با این حال نا امید نشدم و حالا این کبوتر بلندپرواز رو به صورت مختصر و با عکس معرفی می کنم. کبوتر "پِرمیَن" با خاستگاه کشور روسیه و شاید شهر "پِرم" از اوایل قرن بیستم شناسائی و به دنیا معرفی شد، دارای شکل و ظاهر خاصی است که در عکسهای زیر می بینید و در چند نقش و خال مثل سفید، زرد و سفید یالدار وجود دارد، تا به حال نیز رکوردی نزدیک به 8 ساعت پرواز رو از خودش به ثبت رسانده است.
این هم تصاویری از اسکادران تیپلرهای انگلیسی من، از نسل کبوترهای "پیت وان دِ رِف" هلندی که سال قبل موفق شدم به کشور وارد کنم. امیدوارم در سالهای آینده کلوپی برای علاقه مندان به این سبک کبوترپرانی تشکیل شده و بتوانیم رکوردهای خوبی را با توجه به قوانین جهانی این رشته ثبت کنیم.
آمدن بهار برای عشقباز یعنی شروع کبوترپرانی و تمرین جوجه ها و کپکی ها، اما آمدن بهار برای پرنده های شکاری یک معنای دیگه داره، برای قرقی و طرلان بهار یعنی آغاز فصل زاد و ولد، فصل جوجه آوری و فعالیت بیشتر پدر و مادر برای شکار بیشتر و فراهم کردن قوت جوجه ها از آسمان، و چه طعمه ای بهتر از کبوتر که کل زمستان رو خوابیده و پروار شده، اینجا شمال ایران سلاطین آسمان نفس کبوتر رو می گیرند و کبوتربازی رو کمی سخت می کنند، خبر ندارم که آیا همه جای ایران این مشکل رو دارند یا نه. زمانی که قرقی، طرلان و..... همه طبقات آسمان رو اشغال می کنند این تصور پیش میاد که حتما یک نفر به جای کبوتر، پرنده شکاری بازی می کنه. واقعا در این لحظه اثری از کبوتر نمی بینی همه جا پر میشه از قرقی و طرلان....کبوترهای با تجربه مسافتی رو طی می کنند و بعد از امن شدن آسمان بر می گردند.
از شروع سال جدید تا الآن تلفاتی نداشتم و هر بار قرقی دست خالی از این آشیانه بازگشته. اما دیروز یکی از همافران خوب آشیانه بعد از دو ساعت خودش رو از بالاترین نقطه آسمان به آشیانه پرتاب کرد. واضح بود که باید زخمی باشه سابقه نداشت پیش از ساعت مورد نظرش فرود داشته باشه. وقتی که گرفتمش متوجه شدم که پرهای روی کمرش ریخته و همینطور که در تصویر می بینید از چنگال قرقی فرار کرده. این ماده سبز چاهی (مگسی) از شروع بهار برای بار دوم که موفق به فرار میشه.
سعی کردم یک عکس هم از حضور پرنده های شکاری تهیه کنم که آسمان رو قرق کردند. این نوع پرنده شکاری که در تصویر زیر می بینید به صورت جفتی پرواز می کنند، و در شکار کبوتر بسیار مهارت دارند. این پرنده تا جائی که اطلاع دارم فقط در شمال و جنوب ایران مشاهده میشه. با آمدن فصل بهار دوستان ساکن شمال می توانند شاهد دسته های 40 تا 50 تائی در حال کوچ طرلان شمالی باشند که از مناطق گرمسیری جنوبی به شمال ایرانی می آیند و با آمدن پائیز و بزرگ شدن جوجه ها این پرنده مجددا در دسته های بزرگ به سمت مناطق جنوبی حرکت می کنند و در پائیز و زمستان خبری از آنها نیست. اگر در شمال یک کبوترباز باشید به خوبی می توانید این موضوع مشاهده کنید.
بیماریهای کبوتر- هشت بیماری شایع کبوتران
پاراتیفوئید، پارامیکسوویروس (نیوکاسل)، خوره (تریکوموناس)، کوکسیدوز، انگلها، سندرم ویروس آدنو- ایکولای، اورنیتوز (کلامیدیاز)، کاندیدیاز (قارچ)
1.پاراتیفوئید (باکتری سالمونلا)
بیماری پاراتیفوئید می تواند به سبب محیطی آلوده و غیربهداشتی و آلودگی دانه توسط جوندگان کبوتر شکل بگیرد. همچنین در زمان ورود کبوتر جدید به گنجه بدون بررسی اولیه سلامت پرنده به گنجه انتقال یابد. قبل از وارد کردن کبوتر جدید حتما باید به مدت 5 روز آنها را قرنطینه و از دارو برای پیشگیری استفاده کرد.
علائم بالینی پاراتیفوئید:
کاهش وزن و شادابی کبوتر
اسهال سبز رنگ
التهاب مفاصل پا و بال
لنگیدن
گذاشتن تخم پوچ (بی نطفه یا جوجه مرده درون تخم)
پیچش گردن (به ندرت)
کوری یک چشم (به ندرت)
داروها و پیشگیری:
فیورالتادین و کلستین 5%
تریمتوپریم سولفا
تراوی فارما
واکسن زنده
2. پارامیکسو ویروس (نیوکاسل)
برای جلوگیری از ورود ویروس به گنجه شما پیشنهاد ما این است که حداقل سالی یکبار کبوترانتان را واکسینه کنید. کبوتران جوان می بایست در سن 4 تا 8 هفتگی واکسینه شوند و این زمان در هنگام فصل مسابقات باید 4 هفته زودتر از شروع تمرینات باشد. همه کبوتران را 4 هفته قبل از شروع فصل جوجه کشی دوباره واکسن بزنید. وقتی که یک کبوتر به بیماری نیوکاسل مبتلا شد کار زیادی از دست شما بر نخواهد آمد و واکسینه کردن کبوتر کمکی به بهبودی آن نخواهد کرد. پیشنهاد ما به شما این است که کبوتران بیمار را با واکسن زنده نیوکاسل در مان کنید که تا بحال موارد موفقیتی در این زمینه مشاهده شده است. این کار را شخصا می توانید با ریختن یک قطره از واکسن در هر چشم کبوتر و یا با ریختن آن در آب به مدت سه روز انجام دهید.
علائم نیوکاسل:
کاهش وزن
فضله سبز رنگ و اسهال
چرخش گردن و سر
درمان و پیشگیری:
واکسن
توجه: در صورت مشاهده علائم نیوکاسل از روش درمانی زیر پیروی کنید. این روش توسط تعدادی دامپزشک در هلند و بلژیک پیشنهاد شده است. کبوتر آلوده را به مدت سه بار در طول یک هفته توسط واکسن ویروس کشته شده به میزان هر بار 0.5 سی سی به روش تزریق زیر پوستی ناحیه گردن واکسینه کنید به عنوان مثال روزهای یکشنبه، چهارشنبه و یکشنبه. بعد از درمان کبوتر را برای یک هفته دیگر تا حصول اطمنیان از عدم وجود همه علائم بیماری قرنطینه کنید. به خاطر داشته باشید پس از درمان بیماری کبوتر شما همواره یک ناقل ویروس نیوکاسل باقی خواهد ماند.
3. خوره (تریکوموناس)
عموما به شکل توده زرد رنگ پنیری درون دهان پرنده ظاهر می شود، در حالیکه 10 درصد بیماری به شکل توده های خارجی مشاهده می شود 90 درصد آن داخلی ست. در هر سنی ممکن است کبوتر را مبتلا کند حتی جوجه های چند روزه را نیز می تواند آلوده کند. عامل آن تک یاخته تاژکداری ست که در غشاء مخاطی گلو و چینه دان کبوتر زندگی می کند.
علائم تریکوموناس:
کاهش اشتهاء
مشکل هضم دانه (نگهداشتن دان در چینه دان)
داروها:
رونیدازول (ریدزول)
مترونیدازول
4. کوکسیدوز
کوکسیدوز بیماری ست که در اثر وجود محیط غیر بهداشتی گنجه و دان برداشتن کبوتر از روی زمین و محیط اطراف ایجاد می شود.
علائم کوکسیدوز:
کاهش وزن
اسهال سبز تیره
بیحالی و عدم شادابی کبوتر
پرواز ضعیف
تشنگی
داروها:
قرص داکوکسین
تریمتوپریم سولفا
5. کرمها، انگل (موئی، گرد، نواری)
انگلها عموما بر اثر وجود محیط آلوده و غیر بهداشتی گنجه و دانه برداشتن کبوتر از روی زمین و محیط اطراف موجب آلودگی کبوتر می شوند. به دلیل تغذیه کرمها از دان خورده شده توسط کبوتر، کبوتر آلوده همواره دارای اشتهای سیری ناپذیری است.
علائم بیماری انگلی:
از دست دادن شادابی
کاهش وزن
داروها:
Combi-worm (all worms) (global)
6. کلامیدیاز (اورنیتوز)
حدود 50 درصد از کبوترهای جوان با بیماری کلامیدیاز یا اونیتوز درگیر هستند. کاهش اشتیاق کبوتر به پرواز، کاهش تعداد کبوتران بازگشتی در زمان مسابقات و نتایج ضعبف (کبوتران مسافتی) چه در کبوتران پیر و جوان
علائم بیماری کلامیدیاز:
کاهش شادابی کبوتر
ترشحات بینی
کاهش تمایل کبوتر به پرواز
خاراندن سر و نوک
تورم پلکها (چشم قرمز) و چشمهای خیس (ترشحات چشمی)
عطسه، خرخر گلو، سرفه
تغئیر رنگ بینی
چرک گلو
داروها:
اسپیرامایسین
تایلوزین
7. سندرم ویروس آدنو- ایکولای
در طی ده سال گذشته این بیماری مهمترین مشکل کبوترهای جوان 6 تا 9 ماهه بوده است. بیش از 70 درصد کبوتران ممکن است آلوده باشند و علائم این بیماری را نشان دهند. این سندرم ترکیبی ست از یک ویروس آدنو که راه را برای ورود باکتری مهاجم ایکولای باز می کند که اغلب یک سیرکو ویروس نیز به آنها می پیوندد. کبوتر آلوده علائم مشابه بیماری نیوکاسل را دارا می باشد، در حالی که رد نیوکاسل کبوتر عطش بیشتری برای نوشیدن آب از خود نشان داده و دارای مشکلاتی در سیستم عصبی مانند چرخش سر و گردن می شود. اگرچه روش درمانی شناخته شده ای برای مقابله با ویروس آدنو و سیرکو وجود ندارد اما داروهائی وجود دارند که تا حدودی می توانند موثر واقع شوند.
علائم سندرم ویروس آدنو- ایکولای:
کاهش اشتهاء
فضله آبکی روشن به همراه کمی جرم در مرکز
بالا آوردن دان
کاهش سریع وزن
مرگ ناگهانی در عرض چند روز
داروها:
داکوکسین
8. کاندیدیاز
زمانی که مشکلی در گنجه مشاهده می شود اولین چیزی که کبوترباز به دنبال آن می گردد علائم بیماریهای رایجی مانند تریکوموناس، کوکسیدوز، انگل، پاراتیفوئید، بیماری تنفسی، کلامیدیاز، آدنو ویروس یا ایکولای است. بسیاری به آنچه که من درمان کوکورانه می نامم مشغول می شوند و به سرعت جعبه داروئی شان را برداشته و در مدت زمان کوتاهی سعی در درمان بیماریهای یاد شده دارند. انجام چنین عملی موجب آسیب رسانی به سلامتی باکتریهای مفید روده و افزایش میکروبهای بد خواهد شد. چنین آسیبی وضعیتی را ایجاد می کند که بدان کاندیدیا گفته می شود، که عامل ایجاد کپک و عفونت قارچی درون چینه دان و روده کبوتر است.
علائم بیماری کاندیدیاز:
عدم تمایل کبوتر به پرواز
عملکرد ضعیف کبوتر در طول مسابقه
از دست دادن تمرینات و مسابقات
داروها:
گلوستین
برگردان از سایت pigeonracing
به دلیل آنکه بسیاری از داروهای خارجی در ایران موجود نیست از ذکر نام آنها در زمان ترجمه خودداری شد برای آشنائی بیشتر با نام این داروها می توانید به سایت اصلی که در بالا ذکر شده مراجعه کنید.
طی انجام عمل همواره ماهی خیس نگه داشته شد و ضربان قلبش توسط یک پراب کوچک مشاهده می شد.
یک مردساکن نورفلاک که به ماهی قرمزش علاقه فراوانی داشت صدها پوند برای درمان این ماهی مبتلا به یبوست به دامپزشک پرداخت کرد.
او ماهی بیمارش را به مرکز دامپزشکی تول بارن واقع در والشام شمالی برد در آنجا دکترها به او گفتند که ماهی او به یبوست مبتلا شده و نیاز به انجام عمل جراحی دارد که 300 پوند هزینه خواهد داشت.
دکتر فِی بتل (Faye Bethell) از آب بیهوشی برای بیهوش کردن ماهی قبل از انجام عمل استفاده کرد. خانم بتل اظهار کرد: در پایان روز از هر کس برای حیوان خانگی اش تعهد گرفته شده و حیوان مربوطه را بستری می کنند. ماهی قرمزی که تحت عمل جراحی قرار گرفت به خاطر وجود یک توده در زیر شکمش دچار یبوست شده بود و به دلایل دیگری مانند رژیم غذائی ماهی ارتباطی نداشت.
گاز بیهوشی در حال پمپ به درون آب حاوی ماهی
این عمل که در حدود یک ساعت به طول انجامید توسط دکتر بتل و دو دستیارش صورت گرفت. به گفته خانم بتل در حین انجام عمل یکی از پرستارها مسئول دمیدن گاز بیهوشی از طریق لوله ای بود که درون دهان ماهی قرار گرفته بود و پرستار دیگر مسئول نظارت و بررسی ضربان قلب ماهی بواسطه یک پروب روی قلب ماهی بود. همچنین خیلی واضح در مورد تمام گزینه های موجود با صاحب ماهی گفتگو کردیم که ایشان تصمیم به انجام عمل جراحی گرفتند.
برگردان از سایت بی بی سی جهانی
در حال گشت و گذار توی نت امروز به نکته جالبی برخورد کردم که تا بحال در موردش اطلاعات درستی نداشتم، در ایران اکثر کبوتربازهای که کبوتر نقش و تیپ بازی می کنند بخصوص در شهرها و استانهائی مثل مشهد، شیراز، اصفهان، گنبد و..... با کبوتری که عکسش رو در زیر آوردم به خوبی آشنا هستند. این خال رو در ایران به نامهای مختلف می شناسند مثل ساده، ساده پاک، کلاغ، دمگیر، لاهوری، شیخی، سیدی و.......... اما نکته جالبی که حکایت از قدمت طولانی کبوتر نقشی در ایران داره اینجاست که در خود لاهور پاکستان این خال رو به نام شیرازی می شناسند، دلیل خوب برای اینکه بدانیم در ایران تا چه حد در شناخت خالها و ساختن خالهای متنوع کبوتربازها تبحر دارند، خالی که شاید به اشتباه در ایران به نام لاهوری می نامیم در حقیقت به خال شیرازی، شیرازی پاک، شیرازی سبز..... معروف است.
همینطور به کبوتر و خال دیگه ای برخورد کردم که به نام سیاه شیرازی معروف بود. عکسش رو پائین قرار دادم تا شما هم ببینید.
عکس شماره 3 هم در لاهور پاکستان به خال چپ شیرازی معروف است.